آبان ماه سال گذشته خبر بسته حمایت از توسعه صادرات غیر نفتی از اختصاص ۱۲۰ میلیارد تومان به عنوان مشوق‌های صادرات غیر نفتی و غیر پتروشیمی با اولویت شرکت های دانش بنیان مطرح شد تا به واسطه آن در زمینه صادرات کشور نوعی سیاست‌گذاری صورت گیرد.

اما در ارتباط با چگونگی تخصیص این مشوق‌ها شرایطی در نظر گرفته و مقرر شد که به منظور افزایش رقابت‌پذیری صادرات غیر نفتی در بازارهای هدف، متناسب با تامین منابع، مشتمل بر برنامه‌های حمایتی و تشویقی ذکر شده پرداخت تمام یا بخشی از هزینه‌های صدور کالاهای تولیدی- صادراتی و خدمات در دستور کار قرار می گیرد که تا این زمان به دلیل عدم نبود منابع اجرایی نشده است.

طبق این بسته حمایتی مقرر شده بود که برای حضور در نمایشگاه های خارجی، راه اندازی مراکز فروش ایرانی، افزایش حجم صادرات با شرط شرط ثبت در سامانه جامع امور گمرکی مبالغ تعیین شده به صادر کنندگان تعلق گیرد که این وعده ها عملیاتی نشد. از آنجا که راه ورود به بازارهای جهانی همواره با حمایت دولت ها امکان پذیر است صادرکنندگان ایرانی در این مورد ضمن عدم برخورداری از حمایت های دولت با تنگناها و محدودیت های فراوانی نیز روبرو هستند. توسعه صادرات غیرنفتی مهمترین استراتژی توسعه اقتصادی کشور است زیرا صادرات محصولات غیرنفتی کلید حل برون رفت از مشکلاتی مانند بیکاری، رشد پایین اقتصادی، عقب ماندگی در حوزه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی است.

محمد حسین برخوردار در گفتگو با اگزیم نیوز درخصوص نقش مشوق های صادراتی در کمک به بازاریابی و رفع موانع تجارت خارجی، اظهار داشت: مشوق های صادراتی همیشه با کمبود منابع و بودجه روبرو بوده و علی رغم وعده مسوولان تا کنون عملیاتی نشده است زیرا دولت بزرگ هزینه بالایی دارد. هزینه های بالای دولت هم معطوف می شود به درآمدهای نفتی و مالیاتی که در بسیاری موارد حتی بودجه های عمرانی را نیز به خود تخصیص می دهد. بنابراین جایی برای مشوق های صادراتی باقی نمی ماند در واقع کمبود بودجه ابتکار عمل را در این زمینه از بین برده است.

وی با تاکید بر این نکته که اقتصاد ایران طی سال های گذشته برنامه جامع استراتژیک و بلند مدتی برای تولید، صادرات و واردات نداشته و تنها به رفع نیاز روزانه و آنی توجه کرده، گفت: سطح صادرات غیر نفتی طی این سال ها با یک برنامه ریزی بلند مدت بیشتر می شد تا اکنون در این زمینه بیش از 10 میلیارد دلار صادرات داشته باشیم. اگر در این مدت محصول با کیفیت تولید می کردیم و فن بازار یابی جهانی را یاد بگیریم  و نه اینکه فقط به مصرف داخلی چشم داشته باشیم الان میتوانستیم برای اجناس انبار شده تولیدی شرکت ها بازارهای صادراتی پیدا کنیم .

این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه راهکارهای بازاریابی و صادرات را باید پیش از این اجرایی می کردیم تا شاهد رشد روز افزون صادرات و رونق تولید داخلی باشیم، عنوان کرد: در بخش های صنعتی، معدنی، نساجی و چرم با توجه به تجهیزات موجود که تاحدودی پیشرفته‌تر هستند شاید یک مزیت صادراتی محسوب شوند. اما در صنایع خودروسازی و لوازم خانگی مزیت صادراتی دیده نمی‌شود. در حقیقت از آنجا که ما طراح نیستیم مزیت صادراتی در صنعت هم نداریم.

وی در ادامه افزود: از آنجا که کارخانه‌ها در مقیاس کم تولید می‌کنند قطعا نمی‌توانند به بازارهای جهانی صادرات داشته باشند. ضمن اینکه ما در طراحی محصولات حرفه ای نیستیم و نمی توانیم در سطح بازارهای بین المللی طراحی کنیم . باقی مشکلات و موانع صادراتی ا زجمله ثبات نرخ ارز، بیمه و حمل و نقل قابل حل است. ما باید بر روی مسایل زیربنایی، طراحی صنعتی و بازار یابی بین المللی متمرکز شویم.
برخوردار از میزان اندک واردات و صادرات ایران در مقیاس جهانی یاد کرد و افزود: سطح مراودات ما با جهان بسیار اندک است . در حال حاضر 45 میلیارد دلار واردات و 45 میلیارد دلار که در مجموع می شود 90 میلیارد دلار و این رقم در برابر اقتصادی که دارد ما را تحریم می کند بسیار ناچیز است. به همین دلیل شرکت های مطرح در اروپا و چین و کره کمتر تمایل به همکاری با ما دارند زیرا ما در سیاست گذاری تولید، صادرات و واردات خطای زیادی داشتیم و همیشه تنها نیاز روز را در نظر گرفتیم و نه برنامه ریزی بلند مدت و استراتژیک.

 این فعال اقتصادی در ادامه با بیان اینکه سیاست به روز عمل کردن و چاره همان روز را کردن کار را به جایی می رساند که اقتصاد ایران اکنون آن را تجربه می کند، در مورد باقی ماندن شرکت های اتحادیه اروپا در ایران گفت: بخشی از صحبت های دولت امریکا بلوف سیاسی است و فکر می کنند که داعیه داری جهان را برعهده دارند. در مورد ادامه همکاری شرکت های اروپایی با توجه به وضع تحریم های جدید هم باید گفت که در این زمینه خود شرکت ها و صنایع اروپایی باید تصمیم بگیرند زیرا دولت های اروپایی تنها سیاستگذار می کنند و شرکت داری نمی کنند. دراین بین شاید شرکت ها و صنایع متوسط اروپایی که کمتر از تحریم ها تاثیر می گیرند به کار خود ادامه دهند که این امر خیلی برای اقتصاد ما تاثیرگذار نیست.

وی یادآورشد: در حال حاضر بهتر است قیمت ارز از حالت دستوری خارج شود زیرا مانع رقابت در بازارهای صادراتی است. صندوق ضمانت صادرات نیز باید سرمایه خود را افزایش دهد تا کمک کننده باشد. همچنین حمل و نقل اعم از دریایی، ریلی و زمینی همه باید از لحاظ قیمتی به صادرات کمک کنند تا محصولات ما در کشورهای دیگر رقابت‌پذیر باشند.